دیدگاه و تجارب دکتر احمدیه در درمان مالیخولیا: مرور جامع روایتی

مقدمه: مکتب طب سنتی ایران با قدمتی ده هزار ساله در 150 سال اخیر به حاشیه رانده شد لیکن پزشکانی همچون دکتر احمدیه آن را زنده نگاه داشته و در درمان بیماریهای متعددی از جمله مالیخولیا از آن الهام گرفتند. مالیخولیا که به جای افسردگی به کار می رفته حالتی از بیماری روانی است که در آن فرد دچار افسردگی، انزوا طلبی، توهم و هذیان می شود. هدف اصلی از این مرور جامع، بررسی دیدگاه و تجارب دکتر احمدیه در مورد بیماری مالیخولیا و تطبیق آن با متون طب سنتی ایران بود. مواد و روش ها: با انتخاب استراتژی جستجوی جامع، ابتدا کتب دکتر احمدیه و متون مرتبط طب سنتی ایرانی مورد بررسی و تطبیق قرار گرفت. سپس جستجو در هشت دیتابیس انگلیسی و فارسی شامل Ovid MEDLINE، SciVerse Scopus، Google Scholar، ISC ، MEDLIB، Magiran، Gang و SID با کاربرد ترکیبی از واژه های مِش و آزاد و بدون اعمال محدودیت انجام شد. مطالعات مرتبط شناسایی و پس از غربالگری بازیابی شد و مداقّه رفرنس ها انجام شد. نهایتاً پس از استخراج داده ها، ترکیب روایتی تمامی نتایج در راستای اهداف مرور صورت گرفت. یافته ها: مالیخولیا یکی از قدیمی ترین اصطلاحات تاریخ روانپزشکی است که به جای افسردگی به کار رفته است. دکتر احمدیه، همسو با مبانی طب سنتی ایرانی، علت آنرا زیادی سودا در بدن و یا سودای غیر طبیعی می داند. این بیماری در سه گروه قابل انطباق با معیارهای DSM-5 طبقه بندی شده است. درمان کلی مالیخولیا بر تدابیر ششگانۀ سلامتی (بویژه تحریک و ریزش ترشحات بینی، و رفع یبوست) استوار است و درمانهای اختصاصی آن بر حسب گروه و سبب آن متفاوت می باشد. نتیجه گیری: تجارب دکتر احمدیه در درمان بیماریها این ظرفیت را دارد که بعنوان درمانهای مکمل یا جایگزین درمانهای استاندارد طب رایج مورد توجه پژوهشگران، متخصصین بالینی و سیاستگذاران نظام سلامت قرار گیرد. گرچه ضروری است که اثربخشی این درمانها با کارآزمایی های قابل اتکا بررسی و کاربرد آن مبتنی بر شواهد گردد.